Mart 2002’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde bugüne dek yapılan ve her biri çok sayıda madde değişikliğini içeren 45 düzenleme mercek altına alındı
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Hukuk Bürosu’ndan Av. Özgür Erbaş’ın hazırladığı “Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Yapılan Değişikliklerin Kronolojisi: Yıllara Yayılmış Bir Cinayetin Anatomisi” başlıklı rapor yayımlandı.
Raporda Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte Mart 2002’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği’nde bugüne dek yapılan ve her biri çok sayıda madde değişikliğini içeren 45 düzenleme incelendi. Raporda öne çıkan hususlar şunlar:
Ruhsatta Yapılan Değişiklikler
15 Şubat 2008 yılında yapılan değişiklikler ile kadrolu tabiplerin “başka bir özel sağlık kuruluşunda çalışamayacağına” dair ibare kaldırılmakla birlikte tamgün istihdam esası korundu. Faaliyet izin belgesi tanımı yapılarak, ruhsat sonrası değişikliklerin de ruhsatlandırmaya tabi olacağına dair kural esnetildi.
Hastane yatak sayısı ile hasta yatak sayısı ayrı ayrı tanımlanarak “Hasta yatak sayısı: Bir özel hastanede yoğun bakım yatağı ve gözlem yatağı haricinde hastaların yatacağı yatak sayısının toplamını” olarak belirlendi.
Genel hastanelerin C grubu için getirilen ölçütleri ile B grubu hastaneler için gerekli kadro koşulları birleştirilerek “Genel Hastane” tanımı yapıldı, “yoğun bakım ve gözlem yatakları hariç” tutularak yatak sayısı belirlendi, “radyoloji, biyokimya ve/veya mikrobiyoloji laboratuvarlarını bünyesinde bulunduran veya bu laboratuvar hizmetlerini satın alan” ibaresi ile sayılanların taşeronlaştırılmasına izin verildi.
Denetimin Özelleştirilmesinin Önü Açıldı
Hastanenin bulunacağı alana dair özel düzenleme tümüyle değiştirilip “yetkilendirilen mercilerden alınan rapor” ibareleri ile belediyelerin yetkisi kısıtlanırken denetimin de özelleştirilmesinin önü açıldı. Ön izin için gerekli koşullar yeniden değiştirilip esnetildi.
Hastane kompleksleri olarak tarif edilen ancak tanımı bulunmayanlar için yasak olan faaliyetlere istisna getirildi.
Düzenlemeye göre “İmar mevzuatına uygun olarak imar planında yer alması kaydıyla; aynı sahiplikte ve aynı isim altında ruhsatlandırılacak olan, sınırları belirli, bütünlük arz eden bir alan içinde birbiriyle fizik olarak bağlantısı olan veya bağımsız bina komplekslerinin oluşturduğu dal hastanesi ve/veya genel hastane binalarından oluşan hastane kompleksinde; laboratuvar hizmetleri, görüntüleme hizmetleri, acil hizmetleri, ameliyathaneler, yoğun bakım ve sterilizasyon üniteleri ile benzeri diğer tıbbî hizmetler ortak hizmet verecek şekilde planlanabilir. İdarî birimler, morg, depo ve benzeri destek birimler ile otopark, kreş, kafeterya, lokanta, otel, rehabilitasyon merkezi, banka, PTT, konferans salonu, ibadethane, spor ve eğitim tesisleri gibi sosyal alanlar hizmeti aksatmayacak şekilde ve mimari açıdan yapı kullanma izin belgesi alarak hastaneye ait belirlenen sınırlar içerisinde farklı binalarda hizmet verebilir”.
Çalışanlarla yapılan sözleşmelerin başvuru dosyasına eklenmesi zorunluluğu kaldırılıp ruhsat alındıktan sonra sunulmasına dair hüküm getirildi.
Birden Fazla Yerde Çalışmak Nasıl Mümkün Oldu?
23.07.2008 tarihinde yapılan düzenlemeler ile tabipler için birden fazla yerde çalışma düzenlemesindeki “en fazla iki özel sağlık kurum veya kuruluşunda” ibaresi “en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda” olarak değiştirildi, yan dal uzmanları için üç yerde çalışmanın önü açıldı
23.07.2008 tarihinde yapılan düzenlemeler ile tabipler için birden fazla yerde çalışma düzenlemesindeki “en fazla iki özel sağlık kurum veya kuruluşunda” ibaresi “en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda” olarak değiştirildi, yan dal uzmanları için üç yerde çalışmanın önü açıldı. Hekim dışındaki sağlık çalışanları için de “Ruhsata esas olmamak kaydıyla tabip harici sağlık çalışanı, en fazla iki sağlık kurum ve/veya kuruluşunda çalışabilir.” düzenlemesi yapıldı.
2008 yılında yürürlüğe giren SSGSS ve SUT ile birlikte acil sağlık hizmetlerine ilişkin madde yeniden düzenlendi. Acil sağlık hizmetini sağlamak esasen kamunun görevi olmasına karşın özel hastanelere yapılacak başvuruların ve hastanelerden yapılacak sevkler ile ücret tahsilatı örtük olarak düzenlendi. Özel hastanede tedaviye bağlı gelişen komplikasyon nedeniyle sevke dair yeni madde düzenlemesi yapıldı.
Ruhsatları geri alınan hastanelerin binalarının hastane olarak yeniden ruhsatlandırılması kabul edilirken yararlanacakları istisnalar da belirlendi.
Denetimlere İlişkin Standartlarda Değişiklikler
Sağlık hizmeti planlamasına dair maddeye “Ücretli veya ücretsiz izinli sayılarak yurtdışına gönderilen kamu görevlisi tabipler ile ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülükleri bulunan tabipler hariç olmak üzere, yurtdışında en az iki yıl süreyle mesleğini icra eden tabipler, bu maddede belirtilen planlamadan istisna tutularak Türkiye’de meslek icra edebilirler” hükmü eklenerek işgücü planlamasına dair maddede gerekçesi açıklanmaksızın istisna yaratıldı.
15.2.2008 tarihinde yapılan değişiklikle planlamadan muaf tutulmak için aranan koşullara dair hükümde değişiklik yapılarak Ekim 2008 tarihine kadar ek süre tanındı.
Denetimlere ilişkin standartlarda değişiklikler yapıldı.
Yönetmelikte 3 ay sonra 17 Ekim 2008’de tek maddelik bir değişiklik daha yapıldı. Özel Hastaneler Yönetmeliğinin 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (e) ve (h) bentleri ile aynı fıkranın (ı) bendinin (1), (4) ve (7) numaralı alt bentleri aşağıdaki şekilde değiştirildi.
“e) Özel hastane bir şirket tarafından açılacak ise sermaye durumunu ve şirket ortaklarını gösteren ticaret sicil gazetesinin örneği, vakıf tarafından açılacak ise, vakıf senedinin örneği,”
“h) Ambulans ruhsatının veya ambulans hizmetleri sözleşmesinin örneği,”
“1) Özel hastanede mesul müdür ve mesul müdür yardımcısı olarak çalışacaklarına dair mesul müdürlük ve mesul müdür yardımcılığı sözleşmeleri,”
“4) T.C. Kimlik Numarası,”
“7) Sabıka kaydının olmadığına dair yazılı beyanı,”
Kısmi Zamanlı ve Konsültan Çalışma
11.03.2009 tarihinde yapılan düzenleme ile özel hastane, hastane yatak sayısı ve hasta yatak sayısı tanımları yürürlükten kaldırıldı. Komisyon bileşimine devlet hastanelerinden uzmanların da alınabilmesine dair düzenleme yapıldı. Kısmi zamanlı çalışma ibare olarak metne girdi. Konsültan hizmet verilecek alanlar ibaresi madde metninde açıklanmasa da hükme alındı
11.03.2009 tarihinde yapılan düzenleme ile özel hastane, hastane yatak sayısı ve hasta yatak sayısı tanımları yürürlükten kaldırıldı. Komisyon bileşimine devlet hastanelerinden uzmanların da alınabilmesine dair düzenleme yapıldı.
Kısmi zamanlı çalışma ibare olarak metne girdi. Konsültan hizmet verilecek alanlar ibaresi madde metninde açıklanmasa da hükme alındı.
Yönetmelikle zorunlu tutulan alanlarda “kadrolu çalıştırma” zorunluluğu “çalıştırma zorunluluğu” olarak değiştirildi. Kadrosuz çalışma türleri düzenlenerek esas çalışma biçimi istisna hale getirildi. Kadrolu çalışma maddesinin düzenlemesiyle esasen birden fazla yerde çalışma bu hal içinde de düzenlendi. Kısmi zamanlı çalışma muayenehanede çalışan hekimler için de kabul edildi. Konsültan olarak çalışma adı altında yeni bir statü oluşturuldu. Yan dal veya iki uzmanlığı olan hekimler kadrolu ve kısmi zamanlı çalışmaya olanak sağlandı ve hekim üzerinden her iki uzmanlık dalının hastanenin faaliyet izin belgesine işlenmesine olanak sağlandı.
Poliklinik odalarına dair maddede yapılan değişiklikle “faaliyet izin belgesinde kayıtlı her uzmanlık dalı için ayrı olmak üzere, yeterli sayıda ve genişlikte” ibaresi çıkarılıp “faaliyet izin belgesinde kayıtlı klinik uzmanlık dalları için yeterli şekilde aydınlatılan ve havalandırılan” olarak değiştirildi. “Klinik uzmanlık dalları dışındaki dallarda kadrolu veya kısmi zamanlı çalışan uzman tabiplere yeterli sayıda ve genişlikte, yeterli şekilde aydınlatılan ve havalandırılan çalışma odaları ayrılabilir.” olarak düzenleme yapıldı.
Aynı Poliklinik Odasında Birden Fazla Tabip Çalıştırma Mümkün
Laboratuvar hizmetlerinin kadrolu veya kısmi zamanlı çalışan uzman hekim sorumluluğunda yürütüleceği düzenlendi. Satın alma yoluyla görülecek hizmetlere ilişkin “hastaneler ile 992
sayılı Kanuna ve 3153 sayılı Kanuna göre Bakanlıkça ruhsatlandırılmış sağlık kuruluşlarından karşılanabilir” ibaresi “müstakilen faaliyet göstermek üzere ilgili mevzuat uyarınca ruhsatlandırılan veya diğer özel hastaneler bünyesinde ruhsatlı olan veyahut kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde kurulan laboratuvarlardan karşılanabilir” olarak değiştirildi.
Aynı poliklinik odasında “en fazla” denilerek birden fazla tabibin aynı odada çalışmasının önü açıldı.
Yaptırım Maddelerinde Esneklik
Tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için verilebilecek süre en fazla 6 ay iken 1 yıla çıkarıldı, süre sonunda ruhsat geri alınarak yaptırım öngörülmüşken bu ruhsatın askıya alınması olarak değiştirilip ek 1 yıllık süre daha tanındı.
Devirlerde denetimlerde tespit edilen eksiklik ve usulsüzlüklere ilişkin özel hüküm madde metninden çıkarıldı.
Yönetmeliğe eklenen ek-5. Madde ile Sağlık Bakanlığının temel istihdam ve planlama kurallarının uzun bir istisna listesi belirlendi. Gerekçesi “Kalite ve verimliliği artırmak” olarak sağlık hizmet gerekleriyle ilgisi kurulmadan açıklandı. Bunlar arasında yatak sayısı artırmaya izin vermek, 11/3/2009 tarihine kadar kurulmuş ve işletilmekte olan teknoloji yoğunluklu tıbbî cihazlar, başka bir özel hastanede veya tıp merkezinde kullanılmak üzere devredilmesi, 11/3/2009 tarihine kadar ruhsatlandırılmış müstakil laboratuvarlardan hizmet alınarak hastane bünyesinde laboratuvar kurdurulabilir” vardır. Hastane bünyesinde bir birimin hizmet alımı yolu da açılmıştır.
Emekli Hekimlerin İstisnai Çalışmasının Yolu Açıldı
Hekimlerin çalışma biçimlerinde sürekli yeni istisnalar yaratılarak işgücü olarak tümüyle esnekliğe bırakılma kabul edildi. 3359 sayılı Yasaya konulan geçici hükümlerle DHY muafiyeti düzenlemelerine paralel olarak “iki yıl ve halen yurtdışında çalışmış olmak” istisnalardan yararlanma ölçütü sayıldı. Yaş haddinden veya kadrosuzluk nedeniyle zorunlu emekli olan uzman tabipler, gerektiğinde faaliyet izin belgesine uzmanlık dalı ilavesi yapılarak çalışabilir hükmü ile emekli hekimlerin istisnai çalışmasının yolu açıldı.
Planlama ve İstihdam Komisyonu kuruldu, ancak içinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden sağlık sektörüyle ilgili iki temsilci bulunması kabul edilmesine karşın TTB ce diğer meslek örgütlerine yer verilmedi.
Bina inşaatı tamamlanmamış olanlar için verilen süre yeniden uzatıldı. Yürürlükten kaldırılan maddeye göre ruhsat alınmaya devam edilmesinin yolu aynı metinle açıldı. Kadro hakkı kısıtlamaları ile yapılan düzenleme için 1 yıllık istisna getirildi.
23.09.2010 tarihinde yapılan düzenlemeler ile özel hastane yatak sayısı en az 100’e çıkarıldı, “sağlık hizmet bölgelendirmesi” ibare olarak metne girdi, istisna 50’nin altında olmamak kaydıyla düzenlendi
Özel Hastane Yatak Sayısı En Az 100 Oldu
23.09.2010 tarihinde yapılan düzenlemeler ile özel hastane yatak sayısı en az 100’e çıkarıldı, “sağlık hizmet bölgelendirmesi” ibare olarak metne girdi, istisna 50’nin altında olmamak kaydıyla düzenlendi. Geçici madde ile “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla ruhsatlı veya ruhsat başvurusunda bulunan özel hastaneler ile ön izin almış veya ön izin işlemleri devam eden hastaneler, Yönetmeliğin 5 inci maddesinde öngörülen “gözlem yatakları hariç en az yüz hasta yatağı olma” şartından muaftır. Özel hastanelerin taşınmaları halinde de bu muafiyetleri geçerlidir” düzenlemesi ile de kuralın istisnası belirlendi. Özel hastaneler “yatırım listesine” alınarak ilgili mevzuattaki teşvik ve benzerinden yararlandırılmaya başlandı.
Kadrolar Devredilebilir Unsura Dönüştürüldü
Özel hastanenin kuruluşunda bulunması zorunlu kadro yaklaşımı tümüyle terk edildi. Tahsis edilen kadrolar devredilebilir unsura dönüştürüldü. Dal hastanelerini düzenleyen madde yürürlükten kaldırıldı. Laboratuvarlar için önce “kadro kısıtlaması” yaratılıp ardından bunun ruhsatlı laboratuvarlardan veya kamudan hizmet alınarak giderilmesinin yolu açıldı. Kamudan hizmet alımına dair ölçütlere yer verilmediği gibi kamu kurumunun özel sağlık sermayesine neden hizmet verdiği de açıklanmadı. Bir kişinin birden fazla birimin de sorumlusu haline getirildi.
Yaptırımlar Para Cezası ile Sınırlandı
Yenidoğan ve bebek ölümlerini belirlenen biçimde bildirmeyen hastanelerin “uyarılacağı” ve devamı halinde “Faaliyete Esas Bilgiler” başlıklı 1 inci bölümünün 31 inci maddesine göre işlem yapılır.” denilerek “para cezası” kesileceği düzenlendi. Faaliyet askıya alma vb. yaptırım ihlal olduğu tespit edilmesine karşın yapılmayacağı da belirlenmiş oldu.
Kadro Dışı Geçici Çalışma Yaygınlaştırıldı
Sürekli konsültan hekim ihtiyacı duyulması gibi kendi içinde çelişkili düzenleme ile “kısmi zamanlı veya nöbetçi” olarak bunun giderilmesine dair hüküm eklendi. Hekimlerin başka illerde de çalışmalarının önü açıldı, muayenehane hekimlerinin özel sağlık kuruluşlarından yararlanma koşulları Özel Hastaneler Kanunundaki hükme rağmen yeniden düzenlendi. Kadro dışı geçici çalışma yaygınlaştırılarak kabul edildi. Kısmi zamanlı çalışan hekimlerin kadrolu olmak istemeleri halinde planlama dışı geçici çalışmalarına izin verileceği düzenlendi.
Denetim Ölçütleri Yeniden Değiştirildi
14.01.2011 tarihinde yapılan düzenlemeler ile kadro devrine dair 3 ay önce yapılan düzenlemenin ardından bir değişiklik daha yapıldı. İller arasından karşılıklı uzmanlık dalı değişimi de maddeye eklendi.
15 Şubat 2008’de Yönetmeliğe eklenen Geçici 6. Maddeye yapılan ek ile 3 yıldır belirlenen inşaatı ve tadilatı tamamlayamamış olanlara ek 1 yıllık süre tanındı.
Denetimlere esas ölçütler de yönetmelik ekleriyle değiştirilmeye devam etti.
Az Doktora Çok İş Yaptırmanın Yolu Neden Açılır?
7.04.2011 tarihinde yapılan düzenlemeler ile yaptırımları düzenleyen maddedeki “kadrolu uzman tabip bulundurulmamasına” dair hüküm “uzman tabip bulundurulmaması” olarak değiştirilip “çalıştırılacak tabip temini” ibaresi ile ilgili dalda kadrolu uzman bulunmaması başlı başına bir eksiklik olmaktan çıkarıldı. Hastane devrinde “işletmenin devri” ibaresi eklenerek sahiplikle işletmenin birbirinden ayrılmasının da önü açıldı.
Hekimler istisnai çalışmasına dair ek-5. Madde sürekli değiştirilerek madde kendi içindeki anlam ve atıf bütünlüğünü de kaybetti. Tam gün yasası ve 1219 s. Kanun değişikliklerinin ardından Yönetmelikte de değişiklik yapıldı.
Özel Hastanelere Hasta Garantisi
7.04.2011 tarihinde yapılan düzenlemeler ile vakıf üniversiteleri ile özel hastanelerin iş birliği yapmaları Yönetmelik metnine alındı. Kendisine ait hastanesi olmayan vakıf üniversiteleri tıp fakültelerinin mevzuattan kaynaklı yükümlülükleri bu yolla üstlerinden alınırken iş birliği yapan özel hastaneler de üçüncü basamak sağlık tesisi statüsü ve bu kapsamda hasta garantisine kavuşmuş oldu ve kapasite artışlarının da önü açıldı
Vakıf üniversiteleri ile özel hastanelerin iş birliği yapmaları Yönetmelik metnine alındı. Kendisine ait hastanesi olmayan vakıf üniversiteleri tıp fakültelerinin mevzuattan kaynaklı yükümlülükleri bu yolla üstlerinden alınırken iş birliği yapan özel hastaneler de üçüncü basamak sağlık tesisi statüsü ve bu kapsamda hasta garantisine kavuşmuş oldu ve kapasite artışlarının da önü açıldı. Ön izinler il içinde taşınabilir hale getirildi.
Yönetmelikte 24.6.2011 tarihinde yapılan değişiklikle 2 ek madde eklendi. Madde ile ağız ve diş sağlığı hastanesi, geriatrik tedavi merkezi, klinik konukevi ile turistin sağlığı kapsamında konaklama tesislerinde kurulan sağlık kuruluşları, sağlıkla ilgili diğer kuruluşlar olarak değerlendirilir” hükmüyle konaklama tesislerinde kurulacak sağlık tesisleri maddesi ile sağlık hizmeti gereklerinin tümüyle dışında ve turizm sektörü içindeki yerlerde alan açılmasına yol açıldı.
Özel Hastaneler Yönetmeliğine Ek 9. Madde eklenerek “Ağız ve diş sağlığı hastanesi, geriatrik tedavi merkezi, klinik konukevi ile turistin sağlığı kapsamında konaklama tesislerinde kurulan sağlık kuruluşları, sağlıkla ilgili diğer kuruluşlar olarak değerlendirilir” düzenlemesi yapıldı. Yine “Konaklama tesislerinde kurulacak sağlık tesisleri başlıklı Ek-10. Madde ile turizm amaçlı tesislerde sağlık birimleri kurulmasının önü açıldı.
Özel Hastanelerde Yoğun Bakım Hizmetleri Yoğunlaştı
27.05.2012 tarihinde yapılan düzenlemeler ile 663 sayılı KHK sonrası yetkili birimlerin adlarına ilişkin uyum düzenlemesi yapıldı.
Kadro tahsislerinin, işgücünün dengeli dağılımı amacıyla yapıldığı belirtilmişse de nihayetinde özel sektörün işveren olduğu bu hastanelerde çalışacak kişi sayısının doğrudan idare tarafından belirlenmesi esasen çelişkilidir. Bununla birlikte kadroların idare elinde bulunması diğer yandan hangi sağlık kuruluşunun “rahat” edeceğini, kimlerin “zorlanacağını” da belirleme aracı haline gelmiştir.
Acil sağlık hizmetlerine dair maddede hastaya ilk müdahalenin “yoğun bakım hizmeti dahil” verilmesinin zorunlu tutulması, kural marifetiyle teşvik sağladı. Özel hastanelerde yoğun bakım hizmetlerinin yoğunlaşması, SUT’un yürürlüğe girmesi, özel hastanelerden hizmet alınması ve acil tıbbi hizmetin gerekleri ile açıklanmayan bu düzenlemeler yoluyla yapıldı. Maddede “ilk tıbbi müdahale” sonrası yatış yolu açılarak acil hal sonrası ücretlendirmenin ve ücreti alınamayacak durumda olan hastanın sevkine olanak sağlandı.
Ücret Tespit Komisyonundan TTB Çıkarıldı
Özel hastanelerin yatak ücretlerini kendilerinin serbestçe belirlemesine izin verildi. Bu ücretin belirlenmesi için kurulan ve için TTB temsilcisinin de olduğu komisyona ilişkin hüküm de yürürlükten kaldırıldı.
1219 sayılı Yasadaki vatandaşlık koşulunun kaldırılması sonrası yabancı uyruklu hekimlerin çalışmasına dair düzenleme yapıldı. Geçici maddede yapılan değişiklikle hastane gereklerini yerine getiremeyenlere yeniden ek süre verildi.
Geçici madde ile kadrosunu tamamlayamamış hastanelere ek süre verilerek daha az insanla iş yapılmaya devam edilmesi sağlandı. Yönetmeliğin eklerinde yapılan değişikliklerle gerekler, denetimler ve yöntem değiştirildi.
11.7.2013 tarihinde yapılan düzenlemeler ile “hastane kadrosu” tanımı ile kişiden arındırılmış, hekimin şahsından bağımsız bir ticari unsur yaratıldı. Bu yolla kadronun kendisi alınır, satılır, devredilir bir ticaret nesnesine dönüştü
Kadro Alınıp Satılır Hale Getirildi
11.7.2013 tarihinde yapılan düzenlemeler ile “hastane kadrosu” tanımı ile kişiden arındırılmış, hekimin şahsından bağımsız bir ticari unsur yaratıldı. Bu yolla kadronun kendisi alınır, satılır, devredilir bir ticaret nesnesine dönüştü. Yönetmelikte iller arasında kadro ve uzmanlık alanı kadrolarının alınıp satılmasına izin veren düzenleme “işlevini tamamladığında” ertesi yıl yürürlükten kaldırıldı.
Yönetmeliğin geçici maddeleri süre uzatımlarıyla kalıcı, esas maddeleri ise “duruma göre” değiştirilerek bir tür geçici madde haline getirildi.
Ruhsatlandırılmış hastane binasında, ön izne esas mimari projeyi de etkileyecek değişikliğe sebep olan tadilat işlerine başlanılmadan önce ön izin alınması zorunluluğu kaldırılıp ön izinlerin devredilmezliği kuralına istisna getirildi. Ayrıca kimi tadilatlar için belediyeden proje onayı aranmaksızın ruhsata esas son proje üzerinde değişiklik yapılmasına izin verildi.
Kardiyoloji uzmanlık dalında kadro dışı geçici statüde hekim veya özel hastanede tek kardiyovasküler cerrahi uzmanı çalıştırılması durumunda koroner yoğun bakım ünitesi ile kardiyovasküler cerrahi yoğun bakım ünitesi kurulması zorunlu değildir. Ancak koroner ve kardiyovasküler cerrahi yoğun bakım takibi ve tedavisi gerektiren durumlarda, ilgili Tebliğe göre işlem yapılır, düzenlemesi ile cerrahi girişim yapılan hastanede ilgili yoğun bakım biriminin “zorunlu olmadığı” belirtildi. Laboratuvarlarda çalışan hekimlerin kadrolu ve güvenceli çalışmaya dair hükümle bağı kesildi.
Hastane binalarında sürekli değişiklikler yapılmasına, bunların ön izinden ruhsat süreçlerinden bağımsız yürütülmesine olanak tanıyan Yönetmelik her bir hekim için bir muayene odası olması gereğinden dahi vazgeçerek aynı odanın iki hekim tarafından da kullandırılmasının yolunu açtı.
Acil Müdahale Sonrası Ücretlendirme
Acil müdahale sonrası ücretlendirme yapılabileceği örtük olarak kabul edildi. Aykırılık halinde 10 gün olan hasta kabulü yasağı 3 güne indirildi. Acil durumda ilave ücret alınması durumunda ise mesul müdürün uyarılması “yaptırım” olarak kabul edilip “Bir yıl içinde üçüncü tespitte hastanenin acil vakalar haricinde hasta kabulü bir gün süreyle valilikçe durdurulur. Aynı yıl içinde aykırılığın dördüncü ve daha fazla tespitinde ise bu maddenin onuncu fıkrasında yer alan müeyyideler birinci müeyyide sırasından başlamak üzere sırasıyla uygulanır” denilerek artırımlı para cezalarıyla yetinileceği açıkça düzenlendi.
Bina içinde bu Yönetmeliğe uygun olmayan bir değişikliğin tespiti durumunda bu Yönetmeliğe uygunluğu sağlanıncaya kadar faaliyetin durdurulması maddesi yürürlükten kaldırıldı. Denetim formunda belirtilen sürelerin sonunda tıbbi hizmet bütünlüğünü etkileyen eksikliğin giderilmediğinin tespiti durumunda bir aya kadar olan faaliyet durdurma süresi 15 güne indirildi. “Toplumun” sağlığının kötü etkilenmesi hali yaptırım gerektiren aksaklık olmaktan çıkarıldı.
Vakıf ile Özel Hastanelerin İş Birliği
“Taşınma amacıyla faaliyetini askıya alan özel hastaneler, başvuru tarihinden itibaren en geç iki yıl içerisinde ön izin belgesi ve ön izin belgesinin alındığı tarihten itibaren ise beş yıl içerisinde ruhsat almak zorundadır.” Düzenlemesiyle gerekçesiz olarak toplam 7 yıllık süre tanındı. Ruhsat ve faaliyet izin belgesi verme yetkisi valiliklere devredildi.
Vakıf üniversiteleri ile özel hastanelerin iş birliğini düzenleyen maddeye kadro ilavesi koşulu “ve sadece iş birliği yapılan hastanede çalışmak” olarak değiştirildi. Profesör ve doçent unvanlı hekimlerin akademik faaliyeti tümüyle göz ardı edildi.
Geçici 1. Maddede yeniden değişiklik yapılarak esasen 2002 yılında verilen süreler yeniden uzatıldı.
Özel Hastanenin İmar ile İlgili Çelişkili Mevzuatı
21.03.2014 tarihinde yapılan düzenlemeler ile özel hastanenin “İmar ile ilgili mevzuat uyarınca her tür ve ölçekteki planlarda özel sağlık alanı kullanım kararı verilmiş olması” zorunluluğu “özel hastane yapılabileceğine dair ilgili belediye tarafından düzenlenmiş belge,” olarak değiştirilip planlama ilkeleriyle sağlık hizmet alanlarının ilişkisi kesildi.
Otopark zorunluluğu da tümüyle esnetildi ve ön izin için “Hastane yerleşimi ile 8 inci maddenin birinci fıkrasının (d) bendine göre ayrılmış otopark miktarının, otopark ile ilgili diğer hususların” gösterilmesi gerektiğine dair bölüm “hastanenin yerleşimi” olarak değiştirildi. Ayrıca “İmar Kanununun 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tadilat ve tamiratların yapılması halinde” ibaresi metinden çıkarıldı.
Belediye imar müdürlüğünden mimar yerine çevre ve şehircilik müdürlüğünden mimarın katılımı yolu açılarak belediyenin yetkisinin gasp edilmesinin yolu açıldı.
Özel Hastanenin İşçi Sağlığı Yükümlülükleri Azaltıldı
Mesul müdürün görevleri arasında “Özel hastanede görev yapan bütün personelin HIV ve hepatit testleri başta olmak üzere gerekli görülen tetkiklerini ve muayenelerini periyodik olarak yaptırmak,” var iken “Özel hastanede görev yapan bütün personelin sağlık taramalarını yaptırmak,” olarak değiştirilip özel hastanenin meslek hastalığı ve iş güvenliği, işçi sağlığı yükümlülükleri azaltıldı.
Yan dal uzmanlarının uzmanlıklarına ve yetkinliklerine uygun biçimde istihdam edilmelerinin sağlanamaması nedeniyle anadallarında da çalışmalarına izin verilip uzmanlık eğitimi verilen/verilmeyen illere göre ayrım yapıldı.
Hastane bünyesindeki laboratuvarlarda çalışacak kişilerin kadro güvenceleri kaldırılıp hizmet alınması durumunda hiç kadrolu uzman olmaması durumunda da hizmet verilebileceği kabul edildi. Bu birimlerin ayrı biçimde ruhsatlandırılmasının da yolu açıldı.
Komplikasyon gelişen hastaların sevklerine dair kuraldan “Hastanın nakli ve sevk edildiği hastanedeki tedavisiyle ilgili zorunlu giderler sevk eden hastane tarafından karşılanır, hastadan talep edilemez. Hastadan ücret farkı da alınamaz” yasakları kaldırıldı.
Fatura düzenlenmesine ilişkin maddedeki “Özel hastanelerde ayakta veya yatarak tedavi edilen bütün hastalar için fatura düzenlenmesi zorunludur. Hastane faturalarında muayene ücreti, tetkik ve tahlil bedelleri, yatak ücreti, ilaç bedelleri, ameliyat ücreti ile hastalara kullanılan protez-ortez, sarf malzemeleri ve diğer iyileştirici tıbbî malzemeler dökümü olarak ve birim fiyatları belirtilmek suretiyle gösterilir veya dökümlü ilaç ve malzeme listesi de faturaya eklenir” hükümleri çıkarılıp “Özel hastanelerde ayakta veya yatarak tedavi edilen bütün hastalar için ilgili mevzuatına göre satış fişi veya fatura düzenlenmesi zorunludur. Satış fişi veya fatura ekinde hastaya sunulan sağlık hizmetinin ayrıntılı dökümünü ve birim fiyatlarını gösteren belge düzenlenir.” olarak düzenlendi.
Acillerin Ücretlendirilmesi
01.07.2014 tarihinde yapılan düzenlemeler ile acillerin ücretlendirilmesi ve ilave ücret alınması durumunda önceki düzenleme ile hafifletilen yaptırımlar tümden kaldırıldı.
Önceki düzenlemelerde hizmet alımına açıkça izin verilmesine karşın son olarak “Özel hastanelerde, hasta kabul ve tedavi edilen uzmanlık dallarının gerektirdiği biyokimya ve/veya mikrobiyoloji laboratuvarları bulunur” hükmü de metinden çıkarıldı.
Ambulans şirketlerinin kurulması sonrası yapılan düzenlemelerle hizmet satın alma zorunlu hale getirilmiştir.
Yasaklar arasından, faaliyet izin belgesinde belirtilen uzmanlık dalları haricindeki uzmanlık dallarında hasta kabul ve tedavisi yapılamayacağı ile “Ayrıca, bulundurulması zorunlu olmayan uzmanlık dallarına ait ve geçici süre ile de olsa kullanılmayan muayene odaları, kesinlikle kapalı ve kilitli tutulur. Bu odaların kapılarındaki tabelalar kaldırılır.” kuralı çıkarıldı.
Yönetmelik 1 Temmuz 2014 yürürlük tarihi olmak üzere 19 gün sonra bir değişiklik daha yapıldı. Yani önceki yönetmeliğin yayın tarihinde yürürlük kazanması amacıyla geriye dönük düzenleme yapıldı.
Özel Hastaneler Yönetmeliğinin Geçici 11 inci maddesi ile “taşınırları, taşınmazları ve personeli Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna devredilen özel hastaneler, mezkur maddenin ikinci fıkrasında yer alan süre içerisinde ruhsatında yer alan hakları ile aynı il içerisinde taşınabilir veya faaliyette olma şartı aranmaksızın devredilebilir.” Hükmü ile geçici 14. Madde ile “Türkiye Diyanet Vakfına ait hastaneler, taşınır ve taşınmazları; alt işveren veya hizmet alımı ilişkisi olmaksızın bir iş sözleşmesine dayalı olarak 21/11/2013 tarihi itibarıyla anılan hastanelerde çalışmakta olup da Sosyal Güvenlik Kurumuna tescili yapılmış olanlardan 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde öngörülen genel ve ilgili kadro veya pozisyon için aranılan özel şartları taşıyanlar aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde Vakfın talebi üzerine bir yıl içinde Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna devredilir” denildi.
Yoğun Bakım Yatakları Hasta Yatağına Eklendi
22 Mart 2017 tarihinde yapılan düzenlemeler ile hasta yatağı tanımı dışında çıkarılan yoğun bakım ve kuvöz sayısının toplam yatağın yüzde 30’unu geçemeyeceği kuralı getirildi.
Ön izin alınması zorunlu haller arasından “b) Bakanlık tarafından ön izin verilmiş mimari projenin uygulanması sırasında, bu projede bir değişiklik yapılması durumu” çıkarıldı.
Ek Süre Üstüne Yeniden Ek Süre
20.04.2018 tarihi itibariyle yapılan düzenlemelerde eksikliklerini gidermeyen, koşulları sağlayamayan ve ruhsat koşullarını sağlayamayan hastanelere ek süreler tanındı.
Hastane Faaliyeti Ne Zaman Durdurulur?
17.12.2022 tarihinde yapılan düzenleme ile hastanenin herhangi bir biriminde veya kısmında hastaların tedavisini olumsuz etkileyecek bir eksikliğin tespiti halinde eksiklik giderilinceye kadar, toplumun veya sağlık hizmeti alanların sağlığını olumsuz etkileyeceği düşünülen durumların ortaya çıkması halinde bu durum ortadan kaldırılana kadar hastanenin tamamında faaliyetin durdurulacağına dair madde yürürlükten kaldırılıp hastanenin bir kısmında faaliyetin durdurulması maddesine eklendi.
“Hasta hakları ihlali yapıldığının tespit edilmesi halinde ilgili birimin faaliyeti uygun şartlar sağlanana kadar Bakanlığın kararı üzerine Valilikçe söz konusu birim dışındaki hastaların tanı ve tedavi sürecini aksatmayacak şekilde geçici olarak durdurulur ve ilgililer hakkında ilgili mevzuatı uyarınca idari ve adli işlem yapılır. İlgili birimin, acil servis, tıbbi laboratuvar, görüntüleme ve yoğun bakım gibi hasta teşhis ve tedavisinde hayati önemi haiz birim olması halinde birimin, aynı ilde Müdürlükçe belirlenecek bir komisyonun gözetimi altında faaliyet göstermesi sağlanır” düzenlemesiyle hastaların başka bir hastaneye sevki yerine faaliyete devam edilmesinin yolu açıldı.
