“Bakanlıktan Aldığımız İzin Kapsamında, Antikor Testi Yapabiliyoruz. Sars-Cov-2 Antikor Testleri Tanı Amaçlı Değildir, Virüse Karşı Bağışıklık Cevabını Göstermektedir. Ankara’da, Aynı Gün İçinde Sonuçlar Alınabiliyor”

Image 1 1
Merve Sarıkaya

Düzen Laboratuvarlar Grubu Marka Yönetim Uzmanı Merve Sarıkaya, klinikiletişim’in sorularını yanıtladı.

Düzen Laboratuvarı olarak covid-19 salgınından nasıl etkilendiniz?

Pandemi sürecinin ilan edilmesi ile birlikte tüm sektörler için alınan kararlar sağlık sektörü için de alındı ve tüm sektörümüzde olduğu gibi Kurum olarak bizler de ani etkilenme yaşadık.

Laboratuvarlarınızda Covid-19 testleri yapıldı mı?

COVID-19 testleri yapıp yapmadığımız konusu bizlere çok fazla sorulmakta fakat tüm dünyada salgınlarda denetimin sağlanabilmesi ve vaka sayılarında spekülasyon yaşanmaması için test çalışması tek bir merkez tarafından kontrollü olarak yapılır. Bizim ülkemizde de bu süreci Sağlık Bakanlığına bağlı Halk Sağlığı Laboratuvarları yürütmektedir. Bu nedenle laboratuvarımız testi çalışmaya başlamamıştır.

İş yükünüzde, çalışma sisteminizde nasıl değişiklikler meydana geldi? Özellikle hangi hastanelere ve kurumlara hizmet verdiniz?

Birimlerin isleyişine bağlı olarak kısa çalışma ve IT ekibimizin hızlı aksiyonu ile uzaktan çalışma düzenine geçtik. Özellikle şu kurumlara hizmet verdik diyemeyiz çünkü kurum olarak çok geniş bir portföyümüz var; Türkiye’nin birçok noktasına hizmet sağlayabiliyoruz yine bu süreçte de hassas ve özenli şekilde çalışmaya devam ettik.

Pandemi süreci kurumunuzu ekonomik ve sosyal yönden nasıl etkiledi?

COVID-19 ile enfekte (semptomatik) hasta kabulü yapmadığımız için insanların sağlık kuruluşlarına korkarak gittiği bu dönemde içleri daha rahat geldikleri bir kurum olduk ve evde bakim hizmetlerimiz ile de onların kendilerini daha güvende hissetmelerine yardımcı olmaya çalıştık.

Düzen Laboratuvarlar Grubu olarak; bu tarz kriz dönemlerinde her zaman istihdam azaltmadan “aile dayanışması” kavramı ile konuyu ele alırız. En az zarar ile hepimiz bu durumu nasıl atlatabiliriz? Çalışma arkadaşlarımız ile bu süreci hep birlikte atlatmayı hedefledik.

Tedbirler konusunda Türkiye’de henüz vakalar açıklanmadan, kurum içi yatay iletişimi ve bilgi paylaşımını artırmak amacıyla düzenlediğimiz Analitik Birimler Arası Harmonizasyon toplantılarımızda konuyu ele aldık. Vaka açıklandığında Mikrobiyoloji Uzmanımız Dr. Tutku Taşkınoğlu önderliğinde pandemi komitesi oluşturduk. Ankara içindeki 3 şubemiz ve polikliniğimize yerinde; İstanbul, Adana ve Mersin şubelerimize ise uzaktan salgın eğitimleri verdik. Bu eğitimleri kurum içi duyuru ve talimatlar takip etti. Sık sık hastalığı ve hastalıktan korunma yollarını duyuran paylaşımlar yapıldı. Personelin kişisel korunma ekipmanları gözden geçirildi, eksikler tamamlandı ve nasıl giymeleri gerektiği konusunda eğitimler verildi. Düzen Norwest Çevre ve Gıda Laboratuvarımız önderliği ile yüzey temizliği için ve el için dezenfektan üretildi. Ulaşılabilecek her yere el dezenfektanları yerleştirildi. Özellikle hasta kayıt kabuldeki personel ve hasta arasına bulaşı önlemek amacıyla bariyerler yerleştirildi ve sosyal mesafe çizgileri çekildi. Klimalar ve havalandırmalar temizlendi, bakımları yapıldı ve temizleme sıklığı değiştirildi. Tüm mekanlar her gün 3 defa temizlenecek şekilde organize edildi. Ve neredeyse her gün bu tedbirlerimize ilaveler yapılmaya devam ediliyor.

Salgın ile birlikte testler de kritik bir önem kazandı. Bu anlamda Türkiye’nin laboratuvar hizmetleri sizce yeterli ve yaygın mıdır? Covid-19 süreci bizlere ne öğretti? Böyle bir salgın durumunda şimdiden alınması gereken tebdirler, oluşturulması gereken altyapılar sizce neler olmalı?

Kurum olarak Türkiye’nin laboratuvar hizmetlerinin yeterli ve yaygınlığından önce kaliteli olması gerektiğini düşünüyoruz. Bu süreçte hazır olma gereksinimi ve her zaman kaliteli hizmet sunumunun ne kadar değerli olduğunu görmüş olduk. Online platformların ne kadar etkin olduğunu gördük. Çok hızlı organizasyon yapılmak zorunda kalınabileceğini gördük. Ama en önemlisi şeffaf bilgilendirmenin önemini ve karşınızdakine güven vermenin her şeyden daha kıymetli olduğunu gördük. Öte yandan henüz salgın bitmedi; ikinci dalganın geleceği söyleniyor ve tablo daha kötü bir hale gelebilir.

Her kurumun mutlaka acil eylem planı olmalı; bu sadece pandemi için değil her türlü krize karşı hazırlık senaryoları olmalı ve sistemin bu kriz ortamlarında işlerliği sağlanabilmeli.

Gözlemlediğiniz kadarıyla sağlık sektörü, özellikle hastaneler, bu salgın sürecinden sizce neler öğrendi?

Her sektörde olduğu gibi sağlık sektörü de dijitalleşmenin önemini görmüş oldu. Hastanelerin ve laboratuvarların rutin dışı test çalışabilecek donanıma (makine, teçhizat ve personel) sahip olması gerektiği anlaşıldı.

Düzen olarak; Ankara, İstanbul, Adana ve Mersin’de faaliyet gösteriyoruz. Bu illerde evde bakım hizmetleri de sunuyoruz. Hastaneye gidemeyen, kronik hastalığı olan kişilerin rutin kontrollerinin aksamamasını sağladık.

Hasta ilişkilerinizi sürdürülebilmeniz yönünde dijital olanaklar sizin için ne kadar yeterli, ihtiyaçlarınızı ne derece karşılıyor? Bu konuda ağırlık vermeyi düşündüğünüz, yatırım yapabileceğiniz alanlar var mı?

Bu, her zaman önem verdiğimiz bir kavram. Kendi işletim sistemini kullanan kendi bünyesinde IT ekibi olan bir kurumuz. Bizler hem hasta odaklı hem de kurumlara hizmet veren bir kuruluşuz; bu sebeple kendi sistemimizi çağın gerisinde bırakmamak için projeler üretiyoruz. Dijital olanaklarımızı yaratabiliyoruz fakat teknoloji çok hızlı değişmekte ve buna mutlaka ayak uydurmalıyız. Bizim için dijitalleşme temelinde “hasta memnuniyeti” yatmaktadır. Dijitalleşme; hasta kuruma girdiği anda veya numunesi elimize ulaştığı andan itibaren başlamalıdır. Numune şu an hangi işlemde? Uygunsuzluğu var mı? Raporlamada herhangi bir uyarı notu gerekiyor mu? Daha önce bize geldi ise diğer sonuçları arasında fark var mı? gibi tüm detayları içeren sistemimizi IT ekibimiz ile sürekli geliştiriyoruz.

Önümüzdeki süreçten beklentileriniz neler? Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu otoritelerinden taleplerinizi kısaca ifade eder misiniz?

Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu otoritelerinden pandemi durumunda, yetkinliği ve güvenilirliliği kontrol edildikten sonra özel kurulusların da bu testleri çalışabilmesine olanak sağlayan düzenlemeler yapmalarını istiyoruz.

Bugün dünyada nadir yapılan, sadece birkac merkezde hatta bazen sadece bir merkezde yapılabilen, testlere ciddi şekilde yatırım yapıyoruz ve hasta tedavilerinin gecikmeden başlanmasına katkı sunmaya gayret gösteriyoruz. Düzen Laboratuvarlar Grubu olarak 44 yıldır devam eden tecrübemiz ile akademik çalışmalara ve araştırmalara dahil olarak, beraber hareket edebilmeyi ve tecrübelerimizi paylaşmayı umuyoruz.